Sudan Başsavcılığı, koronavirüs nedeniyle hapishanelerdeki aşırı kalabalığı azaltmak için bazı mahkûmların serbest bırakılması kararı alındığını ancak alınan kararın aralarında devrik lider Ömer el-Beşir ve yardımcılarının da bulunduğu önceki rejim üyelerini kapsamadığını belirtti.

Şarku’l Avsat’ın aktardığına göre, başsavcılık, serbest bırakma kararının eski rejim üyelerini kapsamadığını, çünkü onların “serbest bırakılması mümkün olmayan bir suça” karıştıklarını bildirdi. Sudan’daki büyük hapishanelerden biri, koronvirüs nedeniyle polisin hapishane içindeki koşulları kontrol etmek için yaptığı çalışma sırasında bir mahkûmun yaralandığı şiddet olaylarına şahit oldu. Koronavirüs tedbirleri sebebiyle bazı mahkûmların serbest bırakılması kararına yönelik raporlar, karar kapsamı dışında kalan bazı mahkûmları protesto gösterileri düzenlemeye sevk etti.

Sudan Başsavcılığı, aralarında Ömer el-Beşir ve üst düzey yardımcılarının da dâhil olduğu önceki rejimin tutuklu liderlerinin serbest bırakılmayacağını belirtti. Savcılık binasında bir araya gelen tutukluların ailelerine, yakınlarının serbest bırakma kararı kapsamında olmadığı bildirildi. Savcılık tarafından dün yapılan basın açıklamasında, başsavcının önceki rejimden hapsedilenlerin ailelerini kabul ettiği, serbest bırakılmaları veya ev hapsine tabi tutulmaları hususundaki taleplerini dinlediği belirtildi. Açıklamada, Başsavcı Tâcussır el-Hibr, mahkûmlarla ilgili uygulanmaya devam eden ve mahkûmların serbest bırakılmasıyla ilgili “Kurtarma” rejiminin kararını ailelerin temsilcilerine bildirdi. Hibr, rejimin kararının önceki rejimin tutuklu siyasiler için geçerli olmadığını, çünkü bunların “herhangi bir garanti karşılığında serbest bırakılamaz” maddesiyle suçlandıklarını belirtti.

Açıklamaya göre Başsavcı, eski rejim üyelerinin yakınlarının, tedavi görme ve benzeri haklarının ihlal edildiğiyle ilgili şikâyetleri hakkında bilgi aldı.

Nisan 2019’da halk hareketiyle devrilen Beşir, yardımcısı Ali Osman Muhammed Taha, yardımcısı Nafi Ali Nafi, önceki yardımcısı Bekrî Hasan Sâlih, parti temsilcisi Ahmed Harun, parti (Halk Kongresi Partisi) Genel Sekreteri Ali el-Hâc Muhammed’in de aralarında bulunduğu eski rejiminin bazı liderleri, Hartum’daki merkezi Kobar Cezaevi’nde tutuluyor. Bunların birçoğu, insan hakları ihlalleri ve mali yolsuzluğa ilişkin soruşturmaların yanı sıra, 1989 yılında demokratik sisteme yönelik darbe gerçekleştirmek ve anayasal düzene zarar vermekle ilgili suçlamalarla itham ediliyor.

Sudan hükümeti, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin (UCM) 2009’dan bu yana yayınladığı, ülkenin batısındaki Darfur bölgesinde savaş suçları ve insanlığa karşı suç işlemekle ilgili soykırım ve BM raporlarına göre 300 bin kişinin ölümüne ve milyonlarca kişinin evsiz kalmasına neden olan diğer hak ihlalleriyle ilgili raporları ve devrik lider Ömer el-Beşir ve dört yardımcısının UCM önünde yargılanmasını kabul etti. Öte yandan, hükümete bağlı basın bürosu dün yayınladığı bültende, af “bekleyenler”den bir grubun ayaklanma başlattığı, sınırlı bir isyan gerçekleştirdiği, daha sonra polisin göz yaşartıcı gaz kullanarak olaya müdahale ettiği ve hapishanelerden herhangi bir firar gerçekleşmeden durumun kontrol altına alındığı belirtildi.

Polis kaynakları, koronavirüs nedeniyle yasalara uygun olarak, “kaos, tahrik, kamu güvenliğini tehdit etme ve mevcut koşullardan yararlanma” gibi suçları işleyenlere karşı cezalarda bazı indirimlerin olduğunu açıkladı. Basında yer alan haberlerde, onlarca kişinin karşılıksız çekler veya diğer mali ihlaller yüzünden hüküm giydiği ve ülkenin en büyük hapishanesi olan “el-Hüda Cezaevinde tutulduğu, bunların da koronavirüse yakalanma korkusu sebebiyle serbest bırakılmayı talep eden protestolar gerçekleştirdiği belirtildi. Ülkedeki bazı cezaevleri yetkilileri, Sudan Sağlık Bakanlığı’nın virüs salgınının önünü geçme kapsamında aldığı kararlar doğrultusunda geçtiğimiz Çarşamba günü 4 binden fazla mahkûmu serbest bıraktı.

Mahkûmların serbest bırakılması, Egemenlik Konseyi üyesi Ayşe Musa ve Sudan merkezli et-Teyyâr Gazetesi’nin girişimleri sonrası gerçekleştiği ifade edildi.