Koç Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Altay Atlı, CRI Türk Türkiye’de Kamil Erdoğdu’nun hazırlayıp sunduğu “Güne Başlarken” programına konuk oldu, Rusya’da yaşanan son gelişmelere ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Altay Atlı, Rus siyasetinde oldukça hareketli günler yaşandığını ve geçen günlerde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in anayasa reformu yapılacağı ile ilgili bir açıklama yaptığını hatırlattı. Putin’in ülkedeki siyasi sistemi kökten şekilde değiştirecek bir reform yapılacağını bildirdiğini belirten Dr. Altay Atlı, açıklamanın ardından Rusya Başbakanı Dmitriy Medvedev’in istifa ettiğini anımsattı.

“KABİNENİN BELKEMİĞİ DEĞİŞMEDİ”

Mikhail Mishustin’in Rusya’nın yeni başbakanı olarak atandığı bilgisini veren Dr. Altay Atlı, şunları kaydetti:

“Mishustin, çok da bilmediğimiz ve çoğumuzun ismini pek duymadığı bir figür. Aynı zamanda yeni kabine onaylanarak görevine başladı. Yeni kabinede birtakım değişiklikler olmakla birlikte, dışişleri, enerji, içişleri, maliye ve savunma gibi bakanlıklarda bir önceki kabinede bulunan isimler yerlerini korudu. Kabinede birtakım değişiklikler var ancak kabinenin belkemiği aslında yerinde duruyor.”

“YENİLENEN SİSTEMDE PUTİN’E HANGİ ROLÜN VERİLECEĞİNİ BİLMİYORUZ”

Koç Üniversitesi Öğretim Görevlisi Dr. Altay Atlı, “Bütün bu süreci başlatan Putin’in açıkladığı anayasa reformu nedir ve ne işe yarayacak?” sorusuna ise, şu yanıtı verdi:

“Reform paketi önümüzdeki haftalarda referanduma sunulacak. Burada, başkanlık sisteminden parlamenter sisteme dönüş olarak nitelendirebileceğimiz, parlamentonun gücünü artıracak, devlet başkanının gücünü azaltacak, başbakanı seçme yetkisini parlamentoya verecek bir yapıya doğru dönüşüm söz konusu. Bu hamle, ilk başta çelişkili olarak görülebilir çünkü dışarıdan baktığımızda Putin’i güçlü bir lider olarak görüyoruz. Peki, neden böyle bir şeye ihtiyaç duyulsun? Bence birkaç sebebi var. Putin şu an 4. döneminde ve artık anayasal sınırlarına gelmiş durumda. 2008-2012 yıllarında Putin başbakanlığa geçmiş ve Medvedev cumhurbaşkanı olmuştu. Bu değişim Putin’e iki dönem daha cumhurbaşkanlığı yapma şansını vermişti. Bu sürenin de sonuna geliyor ve ‘Bundan sonra ne olacak?’ sorusu gündeme geliyor. Putin’in yerine geçmek için yapılacak bir güç mücadelesindense sistemin değişmesi ve yenilenen sistemde de Putin’e bir rol verilmesi öngörülüyor ancak bu rolü daha bilmiyoruz.”

Yapılacak anayasa reformunda bir devlet konseyinden bahsedildiğini dile getiren Dr. Altay Atlı, devlet konseyinin cumhurbaşkanına danışmanlık yapan, aslında daha çok sembolik bir görevi olan bir yapı olduğunu bildirdi.

“DEVLET KONSEYİNE VERİLECEK YETKİLERLE CUMHURBAŞKANLIĞININ ÜZERİNDE BULUNACAK BİR SİSTEM KURULABİLİR”

“Devlet konseyine yeni reform paketi ile gerçek güçler verilmesi gündeme getiriliyor.” açıklamasını yapan Atlı, sözlerine şunları ekledi:

“Dolayısıyla yeni sistemde gücü azalmış bir cumhurbaşkanı, başbakan ve hepsinin üzerinde bulunacak bir devlet konseyi başkanı olarak Vladimir Putin’i görebiliriz. Bunlar 2023’ten sonra gerçekleşebilir. Ancak Putin’in yerine geçecek yeni bir devlet başkanı için yapılacak bir yarışın olmayacağı netleşti. Asıl soru, ‘Bu sistem içerisinde Putin’in yeri ne olacak?’ bunu göreceğiz.”

“PUTİN’İN DESTEK GÖRME ORANI YARI YARIYA DÜŞTÜ”

Vladimir Putin’in güçlü bir lider olduğuna ancak ekonomik sıkıntılar nedeniyle son dönemde destek görme oranının azaldığına işaret eden Altay Atlı, Putin’in 2018 yılındaki seçimleri yüzde 75 civarında bir oy oranıyla kazandığını anımsatarak, şöyle konuştu:

“Ukrayna krizi, ambargolar ve tüm bunların ekonomiye olan etkisi sonucunda Putin’in destek görme oranı yüzde 35 seviyesine düştü. Diğer yandan geçen yıl yapılan bölgesel seçimlerde Putin’in partisi Birleşik Rusya’nın da güç kaybettiğini gördük. Önümüzdeki dönemde parlamento seçimleri olacak. Putin bu süreci çevirebilmek, belki de yeni bir yapı ile ekonomiye de tekrar güç kazandırabilmek için anayasa reformu yapmak gibi bir yol tercih etmiş olabilir.”

“RUSYA, BÜYÜK ÖLÇÜDE PETROL VE DOĞAL GAZ GELİRLERİNE BAĞIMLI KALDI”

Rusya’nın Sovyetler Birliği’nin dağıldığı günden beri belirli sıkıntılar yaşadığını ifade eden Dr. Atlı, sözlerini şöyle noktaladı:

“Rusya, büyük ölçüde petrol ve doğal gaz gelirlerine bağımlı kaldı ve diğer sektörleri yeterince geliştiremedi. Petrol ve doğal gaz gelirlerine bağlı kaldığınızda, küresel fiyatlara bel bağlamış oluyorsunuz. Küresel fiyatlar, büyük ölçüde sizin dışınızda gelişen bir olay. Bunun dışında jeopolitik etkenler de petrol ve doğal gaz konusunda belirleyici rol oynuyor. Rusya’nın yapması gereken, petrol ve doğal gazdan elde ettiği gelirler ile diğer sektörleri geliştirmekti. Bence yeni dönemde bu hamlelere ağırlık verildiğini göreceğiz. Putin’in görev süresinin bitmesine birkaç yıl daha var ve ondan sonra ne olacağını şu anda kimse bilmiyor. Ama ne olursa olsun Vladimir Putin’in biraz daha kendisini toparlamış, ayaklarının üstünde daha sağlam durabilen ve petrol ile doğal gaza daha az bağımlı olan bir ekonomi inşa etmeye ihtiyacı var. Yeni sistem nasıl olacak? Yeni ekip ne kadar başarılı olabilecek? Süre bittiği zaman Putin’in konumu ne olacak? Bunlar hep birlikte göreceğiz.”

(CRI Türk)