5’inci Murad’ın besteleri baleye ‘ilham’ kaynağı oldu!

Müzikolog Emre Aracı tarafından keşfedilen, 5. Murad’ın piyano için Batı formlarıyla yaptığı besteler, “hayal” ve “gerçek” metaforlarından yola çıkılarak bir bale eserinde kullanıldı.

AA’nın haberine göre, Mayıs 1876’da çıktığı tahttan, psikolojik dengesizlikler gerekçesiyle Ağustos 1876’da indirilen ve Çırağan Sarayı’nda zorunlu ikamete tabi tutulan 5. Murad’ın bu yıllarda yaptığı vals, polka ve galop türü piyano besteleri, hayatını konu edinen baleye ilham kaynağı oldu.

Ödüle layık görüldü

Donizetti Klasik Müzik Ödülü’ne layık görülen ilk Türk balesi olma özelliği de taşıyan eserde, 5. Murad’ın kendi bestelerinin yanı sıra kızı Hatice Sultan’ın doğum günü hediyesi olarak babasına armağan ettiği marş, Sultan Abdulaziz’in boğazdaki gondollardan ilham alarak yaptığı beste ve 3. Selim’in bir bestesi yer alıyor.

Balede, dönemin ünlü müzisyenlerinden İstanbul doğumlu Chevalier August d’Adelburg’un, 5. Murad’ın babası Sultan Abdülmecid’e ithafen bestelediği “Boğaziçi Kıyıları” adlı esere de yer veriliyor.

Dekorlarıyla da öne çıkan balede, Sultan Abdülmecid tarafından yaptırılan, Avrupa’da sahnelenen birçok opera ve balenin sergilendiği Dolmabahçe Saray Tiyatrosu dikkati çekiyor. Bir yangında kül olan tiyatro, Fransız L’Illustration gazetesinde yayımlanan gravürden yola çıkarak yeniden canlandırıldı.

Sultan Abdullaziz’in saltanat kayığı, Çırağan Sarayı’nın anıtsal rıhtım kapısı ve 5. Murad’ın piyanosu da orijinallerine sadık kalınarak yeniden yapıldı.

Balenin dikkat çeken sahneleri

5. Murad’ın doğum günü sabahı, kızının hediye besteyle yaptığı dans, Sultan Abdullaziz’in bestesinde sahneye saltanat kayığının çıkarılması ve valsler, balenin dikkat çeken sahneleri arasında yer alıyor.

Libretto ve orkestrasyonunu Emre Aracı’nın yaptığı besteler, Bujor Hoinic tarafından koreografiye uygun olarak yeniden düzenlendi. Volkan Ersoy ve Armağan Davran’ın koreografisiyle Ankara Devlet Opera ve Balesince sahneye konan eser 3 sezon kapalı gişe oynadı.

Hanedan mensupları katılmıştı

Balenin dünya prömiyeri 2012’de Osmanlı hanedan mensuplarının katılımıyla Çırağan Sarayı’nda gerçekleştirilmişti.