Cezayir’de on binlerce kişi 10 gündür sokaklarda. Cumhurbaşkanı Abdulaziz Buteflika’ya karşı pek çok kentte protestolar düzenleniyor.

BBC’nin aktardığına göre, protestocular, Buteflika’nın 5. dönem adaylığına karşı çıkıyor ve geri çekilmesini istiyor. Ancak Pazar günü Ennahar televizyonu, Buteflika’nın başvuruların son gününde resmen adaylığını koyduğunu öne sürdü. Peki Cezayir’de neler oluyor? Buteflika ve hükümetine tepkilerin sebebi ne?

Buteflika neden eleştiriliyor?

Cezayir 18 Nisan’daki cumhurbaşkanlığı seçimlerine kilitlenmiş durumda. 20 yıldır iktidarda olan Buteflika’nın yeniden aday olmasına kesin gözüyle bakılıyor.

Buteflika karşıtları ise, 82 yaşındaki siyasetçinin artık geri çekilmesi gerektiğini söylüyor.

2013’te felç geçiren cumhurbaşkanının sağlık durumunun yanında, ‘kronikleşen yolsuzluk’ ve işsizliğin önüne geçememesini gerekçe gösteriyorlar.

Ülkede 30 yaş altı işsizlik oranı yüzde 25’in üzerinde.

Protestoların önemi ne?

Cezayir 2011’deki Arap Baharı protestolarından bu yana ülkede görülen en büyük protestolara sahne oluyor. Buteflika’nın geçen ay seçimlerinde aday olacağını açıklaması, iktidarda olduğu son 20 yılda toplumda oluşan sessizliği bozdu.

Cuma günü 100 bini aşkın Cezayirli, başkentte şu ana kadarki en geniş protestoları düzenledi. Bazı protestocular cumhurbaşkanlığı sarayı yakınlarına kaldırım taşları atınca polis biber gazıyla karşılık verdi. Cezayir devlet medyası, yaklaşık 200 eylemci ve 56 polis görevlisinin yaralandığını aktardı. Bir kişi de kalp krizi nedeniyle yaşamını yitirdi.

Farklı kentlerde de Cuma namazı sonrası benzer gösteriler vardı. Başkent Cezayir’de Pazar günü ise 70 binden fazla öğrencinin katıldığı yeni protestolar düzenlendi. Öğrenciler “5. döneme hayır” ve “Özgür ve demokratik Cezayir” gibi sloganlar atarken yoğun güvenlik önlemleri alındı.

Adaylık başvurularının iletileceği Anayasa Konseyi binası yakınlarındaki üniversite kampüslerinin ana kapıları kapatıldı. Polis, binaya yürüyen öğrencileri tazyikli suyla dağıtmaya çalıştı.

Kimler yarışacak?

Cumhurbaşkanlığı seçimleri için şu ana dek 6 aday öne çıktı. Cezayir’e “değişimi” getireceğini söyleyen emekli general Ali Gediri ve özellikle genç seçmenin desteğini alan iş adamı Raşid Nekkaz, bu isimler arasında. Muhalefetteki İşçi Partisi ile İslami eğilimli Barış Toplumu Hareketi Partisi ise, seçimleri boykot etti.

Bazı yorumculara göre, 1954 ve 1962 yılları arasında bağımsızlık için Fransa’ya karşı savaşan Buteflika gibi askeri kökenli isimler hala siyaseten baskın. Reuters’ın haberine göre 1990’lu yıllarda İslamcı gruplarla yaşanan ve 200 binden fazla kişinin öldüğü iç savaşın geri geleceği korkusu yaygın. İstikrar ve barış ortamının sürmesini isteyen önemli bir kesim, muhalif seslerin kısıldığı siyasi sisteme hoşgörü gösteriyor. Ülkede toplumsal hareketler geleneksel olarak çok güçlü değil. Muhalefet arasında da derin bir kutuplaşma var. Buteflika hükümeti de bunun farkında. Ancak protestocular pes etmeyeceklerini söylüyor.